Quy định về bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan

Sau đây hãy cùng SigLaw cùng tìm hiểu về những quy định của pháp luật về bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan.

Bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan

1. Bảo hộ quyền tác giả 

a. Chủ thể được bảo hộ quyền tác giả

• Tổ chức, cá nhân có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả gồm người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm và chủ sở hữu quyền tác giả.

• Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả gồm tổ chức, cá nhân Việt Nam; tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại Việt Nam mà chưa được công bố ở bất kỳ nước nào hoặc được công bố đồng thời tại Việt Nam trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày tác phẩm đó được công bố lần đầu tiên ở nước khác; tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được bảo hộ tại Việt Nam theo điều ước quốc tế về quyền tác giả mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

b. Loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả 

Để có đủ điều kiện đăng ký bảo hộ quyền tác giả thì tác phẩm cần phải là đối tượng thuộc các loại hình quy định tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009,2019 gồm có:

• Bài giảng, bài phát biểu, bài nói khác.

• Tác phẩm báo chí, âm nhạc, điện ảnh, sân khấu.

• Tác phẩm tạo hình và ứng dụng mỹ thuật.

• Tác phẩm nhiếp ảnh, kĩ thuật kiến trúc.

• Bản họa đồ, bản đồ, sơ đồ, bản vẽ  có liên quan đến địa hình, công trình khoa học.

• Tác phẩm văn học, khoa học, giáo trình, sách giáo khoa và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc các ký tự khác.

• Nghệ thuật dân gian và tác phẩm văn học.

• Chương trình máy tính và bộ sưu tập dữ liệu.

• Tác phẩm phái sinh (nếu không có gây phương hại đến quyền tác giả của tác phẩm dùng làm tác phẩm phái sinh).

c. Các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả

• Tin tức thời sự thuần tuý đưa tin.

• Văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, văn bản khác thuộc lĩnh vực tư pháp và bản dịch chính thức của văn bản đó.

• Quy trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, khái niệm, nguyên lý, số liệu.

d. Nội dung quyền tác giả 

- Quyền nhân thân

Quyền nhân thân bao gồm các quyền sau đây:

• Đặt tên cho tác phẩm.

• Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng.

• Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm.

• Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

- Quyền tài sản: 

• Quyền tài sản bao gồm các quyền sau đây:

• Làm tác phẩm phái sinh.

• Biểu diễn tác phẩm trước công chúng.

• Sao chép tác phẩm.

• Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm.

• Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác.

2. Bảo hộ quyền liên quan

a. Chủ thể được bảo hộ quyền liên quan 

• Diễn viên, ca sĩ, nhạc công, vũ công và những người khác trình bày tác phẩm văn học, nghệ thuật (sau đây gọi chung là người biểu diễn).

• Tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu cuộc biểu diễn.

• Tổ chức, cá nhân định hình lần đầu âm thanh, hình ảnh của cuộc biểu diễn hoặc các âm thanh, hình ảnh khác (sau đây gọi là nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình).

• Tổ chức khởi xướng và thực hiện việc phát sóng (sau đây gọi là tổ chức phát sóng).

b. Các đối tượng quyền liên quan được bảo hộ

- Cuộc biểu diễn được bảo hộ nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Cuộc biểu diễn do công dân Việt Nam thực hiện tại Việt Nam hoặc nước ngoài.

• Cuộc biểu diễn do người nước ngoài thực hiện tại Việt Nam.

• Cuộc biểu diễn được định hình trên bản ghi âm, ghi hình.

• Cuộc biểu diễn chưa được định hình trên bản ghi âm, ghi hình mà đã phát sóng. 

• Cuộc biểu diễn được bảo hộ theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

- Bản ghi âm, ghi hình được bảo hộ nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Bản ghi âm, ghi hình của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình có quốc tịch Việt Nam.

• Bản ghi âm, ghi hình của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình được bảo hộ theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

- Chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa được bảo hộ nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

•  Chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa của tổ chức phát sóng có quốc tịch Việt Nam.

• Chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa của tổ chức phát sóng được bảo hộ theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

- Cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa chỉ được bảo hộ với điều kiện không gây ph­ương hại đến quyền tác giả.

c. Nội dung các quyền liên quan 

- Quyền của người biểu diễn

Người biểu diễn đồng thời là chủ đầu tư thì có các quyền nhân thân và các quyền tài sản đối với cuộc biểu diễn; trong trường hợp người biểu diễn không đồng thời là chủ đầu tư thì người biểu diễn có các quyền nhân thân và chủ đầu tư có các quyền tài sản đối với cuộc biểu diễn.

- Quyền nhân thân bao gồm các quyền sau đây:

• Được giới thiệu tên khi biểu diễn, khi phát hành bản ghi âm, ghi hình, phát sóng cuộc biểu diễn.

• Bảo vệ sự toàn vẹn hình tượng biểu diễn, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của người biểu diễn.

- Quyền tài sản bao gồm độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện các quyền sau đây:

• Định hình cuộc biểu diễn trực tiếp của mình trên bản ghi âm, ghi hình.

• Sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp cuộc biểu diễn của mình đã được định hình trên bản ghi âm, ghi hình.

• Phát sóng hoặc truyền theo cách khác đến công chúng cuộc biểu diễn của mình chưa được định hình mà công chúng có thể tiếp cận được, trừ trường hợp cuộc biểu diễn đó nhằm mục đích phát sóng.

• Phân phối đến công chúng bản gốc và bản sao cuộc biểu diễn của mình thông qua hình thức bán, cho thuê hoặc phân phối bằng bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà công chúng có thể tiếp cận được.

Tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng các quyền tài sản phải trả tiền thù lao cho người biểu diễn theo quy định của pháp luật hoặc theo thỏa thuận trong trường hợp pháp luật không quy định.

- Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình

Nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình có độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện các quyền sau đây:

• Sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp bản ghi âm, ghi hình của mình.

• Nhập khẩu, phân phối đến công chúng bản gốc và bản sao bản ghi âm, ghi hình của mình thông qua hình thức bán, cho thuê hoặc phân phối bằng bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà công chúng có thể tiếp cận được.

Nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình được hưởng quyền lợi vật chất khi bản ghi âm, ghi hình của mình được phân phối đến công chúng.

- Quyền của tổ chức phát sóng

Tổ chức phát sóng có độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện các quyền sau đây:

• Phát sóng, tái phát sóng chương trình phát sóng của mình.

• Phân phối đến công chúng chương trình phát sóng của mình.

• Định hình chương trình phát sóng của mình.

• Sao chép bản định hình chương trình phát sóng của mình.

Tổ chức phát sóng được hưởng quyền lợi vật chất khi chương trình phát sóng của mình được ghi âm, ghi hình, phân phối đến công chúng.

3. Căn cứ pháp lý

• Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung 2009, 2019.

• Nghị định 22/2018/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật sở hữu trí tuệ năm 2005 và luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật sở hữu trí tuệ năm 2009 về quyền tác giả, quyền liên quan.