Quy định pháp luật về doanh nghiệp tư nhân

Doanh nghiệp tư nhân

1. Doanh nghiệp tư nhân là gì?

Theo Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp.

Như vậy, có thể thấy đặc điểm nổi bật của loại hình doanh nghiệp tư nhân đó là chỉ duy nhất một cá nhân làm chủ. Cũng theo Điều 188, mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh, thành viên hợp danh của công ty hợp danh.

Ngoài ra, Luật Doanh nghiệp cong quy định doanh nghiệp tư nhân không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào, cũng như không được quyền góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp trong công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần.

2. Quy định pháp luật về doanh nghiệp tư nhân

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp tư nhân còn được quy định như sau:

a. Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân

Một đặc điểm nổi bật khác của doanh nghiệp tư nhân đó là tài sản cá nhân không tách biệt với tài sản doanh nghiệp. 

Trong khi, pháp luật quy định một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác bằng tài sản của mình.

Vì vậy, doanh nghiệp tư nhân không đáp ứng đủ điều kiện để được coi là pháp nhân.

b. Chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân có trách nhiệm vô hạn

Doanh nghiệp tư nhân chỉ có một chủ sở hữu, vì vậy chủ doanh nghiệp tư nhân có toàn quyền quyết định trong tổ chức cũng như quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp tư nhân.

Tuy nhiên, do không có sự độc lập về tài sản, chủ doanh nghiệp tư nhân sẽ phải chịu trách nhiệm trước mọi khoản nợ và nghĩa vụ tài chính khác của doanh nghiệp.

Hơn nữa, doanh nghiệp tư nhân không chỉ phải chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong phạm vi vốn đầu tư đã đăng ký mà còn phải chịu bằng toàn bộ tài sản trong trường hợp vốn đã đăng ký không đủ.

c. Được bán và cho thuê doanh nghiệp tư nhân

Theo Điều 191 và Điều 192 Luật Doanh nghiệp 2020, khi có nhu cầu, chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền bán và cho thuê doanh nghiệp tư nhân.

Khi bán và cho thuê doanh nghiệp, chủ doanh nghiệp cần lưu ý những vấn đề sau:

- Bán doanh nghiệp:

• Hai bên phải lập hợp đồng mua bán (không bắt buộc phải công chứng, chứng thực).

• Sau khi bán doanh nghiệp, chủ doanh nghiệp vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp tư nhân phát sinh trong thời gian trước ngày chuyển giao doanh nghiệp.

- Cho thuê doanh nghiệp:

• Phải lập hợp đồng cho thuê (không bắt buộc phải công chứng, chứng thực. Tuy nhiên khi nộp hồ sơ đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh, doanh nghiệp phải nộp bản sao hợp đồng có công chứng, chứng thực).

• Chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật với tư cách là chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân.

d. Doanh nghiệp tư nhân được chuyển đổi thành công ty cổ phần, công ty TNHH, công ty hợp danh.

Theo Điều 205 Luật Doanh nghiệp, nếu có như cầu, doanh nghiệp tư nhân có thể được chuyển đổi thành công ty cổ phần, công ty TNHH và công ty hợp danh nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:

• Doanh nghiệp được chuyển đổi phải có đủ các điều kiện theo quy định tại khoản 1 Điều 27 Luật Doanh nghiệp 2020.

• Chủ doanh nghiệp tư nhân cam kết bằng văn bản chịu trách nhiệm cá nhân bằng toàn bộ tài sản của mình đối với tất cả khoản nợ chưa thanh toán và cam kết thanh toán đủ số nợ khi đến hạn.

• Chủ doanh nghiệp tư nhân có thỏa thuận bằng văn bản với các bên của hợp đồng chưa thanh lý về việc công ty được chuyển đổi tiếp nhận và tiếp tục thực hiện các hợp đồng đó.

• Chủ doanh nghiệp tư nhân cam kết bằng văn bản hoặc có thỏa thuận bằng văn bản với các thành viên góp vốn khác về việc tiếp nhận và sử dụng lao động hiện có của doanh nghiệp tư nhân.

3. Căn cứ pháp lý

Luật Doanh nghiệp 2020