Dự án đầu tư là gì? Phân loại dự án đầu tư theo luật đầu tư 2020

Việc phân loại Dự án đầu tư sẽ phải căn cứ các quy định của Luật đầu tư 2020. Có thể liệt kê một số cách phân loại phổ biến như sau:

1. Phân loại dự án đầu tư dựa trên nguồn vốn đầu tư

Nguồn vốn đầu tư chính là nguồn xuất phát của việc đầu tư, có nghĩa là vốn của chủ thể quyết định đầu tư. Dựa vào căn cứ này, có thể chia Dự án đầu tư thành 2 loại chính như sau:

- Dự án đầu tư công: Căn cứ tại Khoản 13 Điều 3 Luật Đầu tư công 2019, Dự án đầu tư công là dự án sử dụng toàn bộ hoặc một phần vốn đầu tư xuất phát từ nguồn vốn đầu tư công.

Vốn đầu tư công bao gồm: Vốn ngân sách nhà nước; vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật.

- Dự án đầu tư khác: là các dự án đầu tư có nguồn vốn toàn bộ là nguồn vốn tư nhân, không liên quan đến nguồn vốn nhà nước.

Khi phân loại như vậy, có thể thấy mục đích là để kiểm soát, đánh giá việc đầu tư của nhà nước so với các đơn vị tư nhân, từ đó đánh giá được mức độ ảnh hưởng của các nguồn vốn này đối với thị trường đầu tư, các ngành nghề khác nhau và đến cả sự phát triển kinh tế của đất nước.

2. Phân loại dự án đầu tư dựa trên tư cách pháp lý của nhà đầu tư 

Dự án đầu tư khi được đầu tư bởi những chủ thể khác nhau sẽ có những đặc trưng khác nhau, do đó, dựa vào tính chất của nhà đầu tư, có thể phân chia Dự án đầu tư như sau:

• Dự án đầu tư có nhà đầu tư trong nước: Nhà đầu tư trong nước có thể là cá nhân quốc tịch Việt Nam, hoặc tổ chức kinh tế mà trong đó không có nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức có vốn nước ngoài làm thành viên góp vốn hoặc cổ đông.
• Dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài: Nhà đầu tư nước ngoài có thể là cá nhân có quốc tịch nước ngoài, tổ chức kinh tế được thành lập và hoạt động theo pháp luật nước ngoài. 
• Dự án đầu tư của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài: Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là các tổ chức kinh tế được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam, được nhà đầu tư nước ngoài làm thành viên hoặc cổ đông.

Theo quy định Luật Đầu tư 2020 thì đối với tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đã được thành lập tại Việt Nam nếu có dự án đầu tư mới thì làm thủ tục thực hiện dự án đầu tư đó mà không nhất thiết phải thành lập tổ chức kinh tế mới.

3. Phân loại dự án đầu tư dựa trên thời điểm thực hiện

Dựa vào thời điểm thực hiện, các Dự án đầu tư có thể được phân thành 2 loại sau:

• Dự án đầu tư mới: Dự án đầu tư mới là dự án đầu tư mới được đầu tư lần đầu hoặc được đầu tư độc lập với những dự án đầu tư đang hoạt động.
• Dự án đầu tư đang hoạt động: Là những dự án đầu tư đang trong quá trình vận hành, hoạt động.

4. Phân loại dự án đầu tư dựa trên lĩnh vực đầu tư

Việc phân loại dự án theo lĩnh vực đầu tư không được quy định cụ thể trong luật, nhưng dựa vào thực tế đầu tư của các Nhà đầu tư theo thống kê của Bộ công thương, có thể phân chia các Dự án đầu tư như sau:

• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực nông – lâm – ngư nghiệp;
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực năng lượng; 
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực công nghiệp;
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực vận tải; 
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực bảo hiểm; 
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực tài chính – ngân hàng;
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực thương nghiệp;
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực y tế; 
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin; phần mềm, nội dung số;
• Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực giáo dục;
• Các lĩnh vực khác.

Thực tế, có nhiều cách phân loại dự án đầu tư khác, như phân loại theo địa phương đầu tư, phân loại theo khoảng thời gian đầu tư, phân loại theo số vốn đầu tư... Việc phân loại ở mỗi cách khác nhau sẽ giúp người phân loại thực hiện một mục đích khác nhau, nhưng tập trung vào mục đích quản lý, đánh giá các dự án đầu tư và đưa ra giải pháp nếu có vấn đề.